In juli 2016 zocht ik nog maar kort naar fossielen en artefacten op de Maasvlakte. Het speuren in het zand, de verrassing wat je gaat vinden en de mooie omgeving waren voor mij prima ingrediënten voor een nieuwe hobby. Niet alleen de vondsten kunnen mooi zijn, je komt ook echt van alles tegen op het strand: van een zeehondje waar ik 20 minuten lang op 5 meter afstand bij kon zitten kijken, tot gekke items die aanspoelen zoals een flessenpost -met een Nederlands briefje – en van blauwe torretjes die opeens van de ene op de andere dag het strand veroveren tot strandlopertjes die voor je uit rennen. Het is elke keer weer een avontuur om op pad te gaan. Ik was in korte tijd erg enthousiast geworden over het zoeken. Dit gebeurde enerzijds door wat andere zoekers allemaal vonden en laten zien op het internet, maar anderzijds ook zeker door de spits die ik in juni 2016 mocht vinden. Er ging een hele mooie wereld voor mij open. Wat zou er nog meer liggen? Uiteraard was ik blij met wat ik al had gevonden: een paar maanden ervoor wist ik überhaupt niet eens dat dit mogelijk was! Ook in juli ging ik weer eens zoeken. Ik had mijn auto vrij zuidelijk geparkeerd en liep in noordelijke richting. Na een lange tijd lopen en zoeken, zag ik in de verte een vreemde bruine lijn, vanaf het midden van het strand tot in de zee. Ik kon het niet echt plaatsen. Toen ik dichterbij kwam zag ik dat dit een buis was. Achteraf bleek het strand rond september 2016 hiermee opgespoten ging worden, met zand uit recentere lagen. Maar dat wist ik toen nog niet. Aan één zijde van deze buis lag het strand, vol met schelpen en ander gruis. Van zo’n schelpenbank word ik altijd enthousiast, want daarin kun je lekker in neuzen en is het één grote verrassing wat je tegenkomt. Ik begon vanaf de buis te zoeken en maakte baantjes heen en weer. Voor de niet ingewijden; ik liep een baantje richting de duinen en keerde om, ik liep een baantje richting de zee en keerde weer om. Zo probeerde ik systematisch het hele stuk af te zoeken, je wilt immers niets missen! Er lag helaas niet zoveel tussen. “Wat zou ik nog wel eens willen vinden? Ik heb nog geen cleithrum (= kieuwboog) van een vis, wellicht is dat te vinden?” Nog geen 5 minuten later, vond ik een cleithrum. Ik was helemaal verbaasd, alsof ik gewoon even mijn bestelling kon doorgeven en het voor me neus neergelegd zou worden. En zoals de hersenen van de mens werken, vraagt dat natuurlijk om meer! “Ha, ha.” Dus ik ging voor de grap bedenken wat ik “nu nog zou willen hebben”. Ik dacht: “Nou ik heb al wel een eerste afslagje, maar nog geen kling. Die zou ik nog wel graag willen vinden!” Ik zocht verder en na een aantal baantjes lopen, kwam ik erachter dat het toch wel een beetje teveel gevraagd was, die kling zou ik in ieder geval vandaag niet meer vinden. Ik bedacht me dat ik wel erg moe was en dat ik nog een heel stuk terug zou moeten lopen. Ik twijfelde of ik de rest van de schelpenbank nog zou afzoeken. Maarja… dan denk je toch weer, wat mis ik nou als ik daar niet kijk? Waarschijnlijk niets, maarja.. je weet het niet als je er niet kijkt! Ik besloot toch verder te zoeken, want een schelpenbank is wel één van de plekken waar je persé moet hebben gekeken. Ik vervolgde mijn baantjes tot ik opeens een vuursteen zag, die er verdacht uitzag! Ik pakte het op en bekeek het. Vrijwel direct zag ik dat het wel ‘iets’ moest zijn, dat kon bijna niet anders! Ik had nog niet veel (vuurstenen) artefacten gezien, ik wist (en weet) niet veel van de bewerking van vuursteen, maar met mijn boerenverstand kon ik toch wel inschatten dat dit niet zomaar door de zee zou zijn gevormd. Meteen maakte ik foto’s van deze vondst, juichte ik en bewonderde het stuk. Hoe gaaf?! Een vuursteen die bewerkt zou zijn en die hier gewoon ligt! Stel je voor dat ik niet verder was gaan zoeken! Dan had ik dit mooie stuk niet gevonden! Ik had nog geen idee van hoe vaak zoiets werd gevonden. Het feit dat ik ook zoiets mocht vinden, vond ik überhaupt al helemaal geweldig. Na thuiskomst plaatste ik het stuk op oervondstchecker.nl  en mailde naar een archeoloog. Al gauw bleek dat het klopte wat ik dacht, het stuk vuursteen was inderdaad bewerkt! Het is een werktuig van Neanderthalers, met een geschatte ouderdom van 50.000-80.000 jaar (ruwe schatting, ± 10.000 jaar). De vondst heeft een tweezijdige bewerking en lijkt daarom op een bifaciale schaaf of een kleine vuistbijl. Het stuk is zo’n 6,5 cm bij 4 cm en ca. 1,5 cm dik. Tevens is er een klein stukje cortex (= buitenkant van de oorspronkelijke vuurstenen knol) te zien. In andere delen van Nederland worden vuistbijlen (of vuistbijltjes) vaker gevonden. Ik hoorde echter van een archeoloog dat ze op de opgespoten stranden nog niet zo heel veel zijn gevonden. Zo is er één gevonden aan de kust van Noord-Holland, een paar in Zeeland en een stuk of vijf op de Maasvlakte. Totaal zullen dit er zo’n 10-12 zijn. Wel heel erg gaaf dat ik dan zo’n werktuigje heb mogen vinden!
In 2015 is een vergelijkbare vuistbijl gevonden door René Nieuwland . Op een determinatiedag in oktober 2016 heb ik dit stuk gezien en zijn de twee vuistbijltjes samen op de foto gegaan. Het zijn net twee broertjes toch? Hoe leuk!
Mijn  Maasvlakte vuistbijl is inmiddels prachtig gefotografeerd door Frans de Vries (ToonBeeld) en eveneens getekend. Het stuk zal waarschijnlijk worden opgenomen in een publicatie, samen met vele andere mooie vondsten afkomstig uit de zandlagen van de Noordzee. Ik raak de vuistbijl zo min mogelijk aan, want als er in de toekomst eventueel nog een subsidie zou kunnen worden vrijgemaakt (wie weet) dan zou de Maasvlakte vuistbijl misschien nog kunnen worden onderzocht op gebruikssporen. Ze (en mijn enige Neanderthaler werktuig tot nu toe) heeft een mooi plaatsje gekregen in de vitrine. Een vondst doen is één, het een mooi plaatsje geven is twee, maar als je middels je zoektochten en vondsten een klein (vuur)steentje kunt bijdragen aan de wetenschap… dan is dat wel helemaal top!

Een verhaal van Mirjam Kruizinga, een super enthousiaste zoeker op het strand van de tweede Maasvlakte.

Klik hier voor meer verhalen van amateur-archeologen en hun vondsten.

 

 

trefwoord: Maasvlakte vuistbijl, Maasvlakte vuistbijl, Maasvlakte vuistbijl