In 1998 kreeg ik, de Verteller van het Oude, een artikel uit een landelijk dagblad onder ogen. Hierin kwam een Nederlandse Ingenieur, Maurice Crijns, aan het woord die het plan had opgevat om de beelden op de berg Nemrud te behoeden voor de ondergang. Niet zozeer de tekst als wel de foto’s trokken mijn aandacht. Indien zij er niet bij hadden gestaan, had ik waarschijnlijk de bladzijde omgeslagen. De schoonheid van een van de gefotografeerde hoofden, en vooral de kolossale omvang ervan, trof me diep. Ik moest en zou er heen. Het jaar erop was het zover. Vergezeld van rugzak, Turks woordenboekje en vele vraagtekens omtrent mijn doel, stapte ik in het vliegtuig. Na een tussenstop in Istanbul, landde ik tenslotte in een oostelijke stad genaamd Malatya. Diep in de nacht vertrok de eerste Dolmüs richting Adiyaman, de hoofdstad van de gelijknamige provincie op wiens grondgebied de Nemrud is gelegen. Gepropt tussen de lokale bevolking, onderging ik met genoegen de reis over diverse toppen van het Taurusgebergte. Overweldigd door haar schoonheid en haar onbedorvenheid gleden de uren voorbij. Slechts een enkele tussenstop onderbrak het ritme van de tijd.
Na Adiyaman, in het volgende volgepropte busje, deed de stem van de chauffeur mij weer het einddoel van mijn reis beseffen. “Nemrud”, een arm wees in Noordoostelijke richting. Zijn blik over de schouder in mijn richting, zal ik nooit vergeten. Er zat iets triomfantelijks in, trots misschien. Alsof hij wilde zeggen:”Dat heb je niet in Nederland!”
Verbaasd keek ik in de aangeduide richting. Daar in de verte lag ze!
Boven alle andere toppen uitstekend, zo anders van kleur. Het leek alsof de felle zon weerkaatst werd op haar lichte top. Grijnzend keek de chauffeur nog eens om, ik bemerkte het amper. Minutenlang bleef de berg zichtbaar, daarna verdween ze voor een tijd uit het zicht. Alsof ze wilde zeggen: “Je bent er nog lang niet, je moet er moeite voor doen!” En inderdaad, voordat ik haar schoonheid van dichtbij kon bewonderen, stond er mij nog een behoorlijke reis te wachten.
Moe en plakkerig van zweet, reisde ik via Kahta de heuvels in. Uiteindelijk strandde ik 9 kilometer onder de top in een klein hotel genaamd “Kervansaray”, waar ik na twee reisdagen binnen een paar minuten in slaap viel.
Gelukkig is de reis tegenwoordig een stuk eenvoudiger door het openstellen van het vliegveld van Adiyaman.
De volgende dag stond de zon al uitgebreid op de dorre aarde te schijnen toen ik wakker werd. Geduldig zat de eigenaar van mijn transportmiddel te wachten en even later begon ik aan de laatste kilometers van mijn einddoel. Ik zal u de beschrijving van mijn eerste indrukken onthouden en ze slechts samenvatten in een woord: FANTASTISCH!
Terug in het hotel bleek er een Duitse geofysisch onderzoeker aanwezig te zijn. Iedereen sprak hem aan met Tomm bey (Meneer Tomm). Hij had jaren daarvoor onderzoek verricht op de berg. Ieder jaar kwam hij voor lange tijd terug naar de berg. Tomm Utecht was secretaris geworden van de International Nemrud Foundation. Een stichting met als doel het monument van koning Antiochos voor de toekomst te behouden. Met deze inspirerende man heb ik vele weken in Kommagene doorgebracht. Hij zorgde ervoor dat ik besmet raakte met het Nemrud virus. Een besmetting die tot op de dag van vandaag voort duurt. Door Tomm kwam ik steeds meer over de berg te weten en raakte ik overtuigd van de noodzaak tot bescherming van het monument.
We spraken af het volgende jaar onze rondreizen door het voormalige Koninkrijk Kommagene voort te zetten. Helaas heeft dat niet zo mogen zijn. Het afscheid in 1999 was een definitief vaarwel. Tomm stierf in het voorjaar van 2000, met hem ging een van de belangrijkste promotors van de Nemrud heen.
Het was voor mij een grote eer toen Maurice Crijns, voorzitter van de I.N.F., mij vroeg om Tomm op te volgen als secretaris van de stichting.
Met name dank zij het doorzettingsvermogen van de voorzitter, besloot de Turkse regering kort daarop, de I.N.F. en de Universiteit van Amsterdam aan te wijzen voor restauratiewerkzaamheden op de berg. Drie heerlijke jaren volgden. Slechts gedurende een aantal maanden per jaar kon er gewerkt worden. Maar wat hebben we een resultaten behaald! Ikzelf was de logistiek manager van het project en verantwoordelijk voor de uitgaven tijdens de campagnes.
Het trof mij als een klap toen de Turkse overheid plotsklaps de vergunning introk en deze verleende aan de METU, Technische Universiteit uit Ankara. Sinds die tijd, vanaf 2005, vinden er geen restauratiewerkzaamheden meer plaats. Helaas, want het monument heeft het nodig!!!! En ik?
Verteller van het Oude en de zorgen om Nemrud
Nog steeds dringt de Stichting aan op voortzetting van de restauratie, door wie dan ook! Ondertussen promoten wij het Unesco Werelderfgoed Monument overal waar we komen. Door middel van de website www.nemrud.nl en door het houden van lezingen.
Jaarlijks keer ik, de Verteller van het Oude, nog terug, soms lang, soms kort. Maar altijd met het doel voor ogen de restauratie te mogen voortzetten.
trefwoord:
Verteller van het Oude, Verteller van het Oude, Verteller van het Oude, Verteller van het Oude, Verteller van het Oude,