Een gouden “heilige” fibula

 

Een jaar of 10 geleden ben ik begonnen met het zoeken naar stenen artefacten.
In de provincie waar ik woon valt het niet mee om bewerkte stenen te vinden. Eeuwen geleden zijn er allerlei overstromingen en bronstijdvondsten Do van Dijck met doorboorde hanger en vml. benen priemzandverstuivingen geweest waardoor oude lagen vaak meters diep onder het maaiveld liggen. De eerste jaren vond ik eigenlijk geen enkele bewerkte steen. Ik werd er moedeloos van. Er moest toch iets te vinden zijn!
Enige uitzondering daarop was een plek met verspoelde bronstijdartefacten. Daar heb ik zeer veel uren gezocht en leuk dingen gevonden.

doorboord steen - vondst Do van DijckOm de moed erin te houden liep ik vaak tijdens vakanties dan maar een akker op of liep strandjes af te zoeken.
Ik vond mooie stukken, maar mijn nieuwsgierigheid naar de eerste bewoners uit mijn eigen woonomgeving werd niet bevredigd.
Na een aantal jaren zoeken begon ik “thuis” gelukkig hier en daar wat afslagen en een stukje gereedschap op te rapen. Ongeveer 95% van mijn vondsten komt uit de Bronstijd. Het is niet te vergelijken met sites in Frankrijk, Denemarken en Limburg die ik heb bezocht. Ik ben al gelukkig met een klein afslagje.

Terwijl ik mijn kilometers aan het maken was, kwam ik ook regelmatig mensen met een metaaldetector tegen.
Ik raakte hierdoor ook enthousiast om met de detector te gaan zoeken en bedacht dat het misschien leuk zou zijn om beide hobby’s te combineren. De kans om een stukje geschiedenis te vinden werd dan mogelijk een stuk groter.
De combinatie van de twee hobby’s valt niet mee, maar ik neem nu toch regelmatig een detector mee naar een akker waar mogelijk stenen artefacten te vinden zijn.

Zo ook in de herfst van 2019. Ik ging naar een akker waar nog nooit naar 9e eeuwse heiligen fibula voor conservering, vondst van Do van Dijckstenen was gezocht, maar waar wel tientallen mensen met detectoren zijn geweest. Na een paar uur te hebben rondgelopen, had ik nog geen stenen artefact gevonden, alleen een paar muntjes. Mijn detector begon weer te piepen en vlak onder de oppervlakte vond ik vierkant voorwerpje met daarop een rare afbeelding. Mijn eerste gedachte was dat het een niet zo oud reclame speldje of iets dergelijks was. Ik heb het voorwerp in mijn zak gestopt en ben verder gaan zoeken.
Voor de lunch had ik afgesproken in het dorp om met een vriend (met veel kennis van archeologische zaken) te gaan eten. Met vette vingers van de gebakken vis liet ik mijn vondsten zien. Vergeet het gezicht van mijn vriend bij het zien van het speldje nooit meer!!9e eeuwse heiligen fibula na de conservering, vondst van Do van Dijck

Hij zag onmiddellijk dat het iets heel bijzonders was en stamelde iets van middeleeuwse afbeelding van een heilige. Thuisgekomen zijn we gaan zoeken op internet en kwamen eigenlijk geen soortgelijk voorwerpen tegen. Ik heb toen afbeeldingen van het voorwerp naar diverse deskundige gestuurd. Uiteindelijk wist iemand van de Universiteit in Groningen dit stuk te determineren als gouden, 9de eeuwse heilige fibula. De bolletjes aan de zijkant, zitten ook vaak pseudo-muntfibula’s uit deze periode, een van de ‘determinatie kenmerken’. Het betreft een  type fibula welke zelden gevonden is.

Ik was en ben nog steeds dolblij met deze vondst. In de omgeving zijn een paar vondsten uit de vroege middeleeuwen gedaan. Van nederzettingen is mij nog niets bekend, maar zullen er zeker zijn geweest. Op deze akker heb ik verder niets uit dezelfde periode gevonden. Voorlopig ga ik er dus maar vanuit dat iemand met aanzien deze fibula ruim 1000 jaar geleden toevallig op de plek is verloren.

Er is wel een smetje op dit verhaal. Toen ik thuiskwam heb ik de fibula voorzichtig afgespoeld, gewikkeld in een natte tissue en langzaam laten drogen; vervolgens heb ik de fibula  in een vitrine gelegd. Na twee weken ontdekte ik dat de glaspasta, waaruit de beeltenis van de heilige is opgebouwd, afbrokkelde. Ik heb toen onmiddellijk een professioneel bedrijf ingeschakeld om de fibula te laten conserveren. Ik wist niet dat glaspasta na opdrogen zo kan ‘vergaan’. Het stuk is nu veiliggesteld. Ik snap nog steeds niet dat de glaspasta eeuwenlang onder een dun laagje zand, op een akker met heel veel bewerkingen en met grote tractoren, goed is gebleven en vervolgens kapotgaat in een vitrine. 

Do van Dijck, mei 2020

 
  
 
Do is een echt natuurmens. Niet alleen naar artefacten speurend, maar altijd ook op zoek naar mooie natuurfoto's. De "Verteller van het Oude" geniet ontzettend van zijn schitterende opnames. 
Prachtig als je werk en hobby met elkaar kunt combineren.
Voor meer informatie over andere gevonden fibulae kunt u terecht op de website van Bodemvondsten en PAN.

Klik hier voor meer verhalen van (amateur)archeologen en hun vondsten

Laat u inspireren door mijn verhalen uit het verleden!